افزایش تمرکز برای درس خواندن

منشأ حواس پرتی و عدم تمرکز

اگه دچار حواس پرتی شدین و به دنبال افزایش تمرکز برای درس خواندن هستین بهتره بدونین برای حل کردن هر مشکلی قبل از پیدا کردن راه‌حل باید اول دلیل و منشا اصلی اون رو پیدا کنیم. برای رفع مشکل حواس‌پرتی و تمرکز نداشتن هم باید ابتدا به دنبال دلیل اون بگردیم.

منشأ عدم تمرکز می‌تونه به عوامل محیطی و بیرونی ارتباط داشته باشه یا از ذهن و فکر خودتون آغاز شده باشه. اگه شما هم به دنبال پاسخ سوال «چگونه روی درس تمرکز کنیم؟» هستین تا انتهای این مطلب با پرش همراه باشین.

عوامل ذهنی و درونی

در این نوع از حواس‌پرتی شخص به جای تمرکز روی درس خوندن، در ذهن خود افکار بیهوده‌ای رو می‌پرورونه. اون موانعی رو بر سر مسیرش مجسم می‌کنه تا درس نخوندن و عقب انداختن کارها رو به گردن این موانع بندازه. این موانع می‌تونن شامل مواردی از جمله نگرانی، گرسنگی، ترس، سردرد، غم و غصه و یا هر چیز دیگه‌ای باشه.

حتی خیال پردازی بیش از حد هم یکی از عوامل ذهنیه که باعث اتلاف وقت و از بین رفتن تمرکز دانش‌آموزان میشه. برای افزایش تمرکز در مطالعه لازمه تا عوامل درونی و ذهنی از بین بردن تمرکز رو در خودتون به خوبی مدیریت کنین.

عوامل محیطی و بیرونی

بر عکس مورد قبلی، عوامل بیرونی حواس‌پرتی کاملاً خارج از کنترل و اراده فرد هستن. مثلاً ممکن است در خانواده‌ای پرجمعیت زندگی کنین که همیشه پر از سروصدا و جنب‌وجوشه. طبیعیه که این محیط به خاطر شلوغی و سروصدا جای خوبی برای درس خوندن و تمرکز داشتن نباشه.

علاوه‌ بر این موارد، در دنیای امروزی با وجود پیشرفت تکنولوژی، عوامل محیطی زیادی برای حواس‌پرتی دانش‌آموزان ایجاد شده؛ مثلاً گوشی موبایل، بازی‌های کامپیوتری، شبکه‌های اجتماعی مختلف و به‌طور کلی فضای مجازی تمرکز افراد رو برای درس خوندن کمتر می‌کنه.

رایج‌ترین عواملی که باعث حواس‌پرتی و عدم تمرکز میشن شامل موارد زیر هستن:

• شبکه‌‌های اجتماعی
• تماس‌ها
• وب‌گردی بدون هدف
• پیامک دادن
• چک کردن ایمیل
• تلویزیون
• سروصدا

جهت افزایش تمرکز برای درس خوندن سعی کنین از این عوامل بیرونی، دوری کنین.

عوامل موثر بر تمرکز در درس خوندن

در بخش قبل به منشا حواس پرتی و عدم تمرکز به طور کلی پرداختیم. در این بخش قصد داریم شما رو به طور مفصل با عوامل موثر بر عدم تمرکز آشنا کنیم. به نظر می‌رسه بعضی روزها تمرکز در درس خوندن ما، از همه لحاظ تحت تاثیر قرار می‌گیره.

در واقع همون‌طور که پیش‌تر توضیح دادیم، تمرکز در درس خوندن، هم تحت تاثیر عوامل داخلی و هم عوامل خارجی یا محیطیه. اگه بخوایم بفهمیم «چجوری موقع درس خوندن تمرکز کنیم»، اول باید عوامل موثر بر تمرکز در درس خوندن رو بشناسیم. در ادامه به برخی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در این زمینه اشاره شده:

1.حواس‌پرتی

ما در حین درس خوندن، مورد بمباران جریان دائمی اطلاعات، چه جدید و چه قدیمی هستیم. محققان دریافتن که مغز ما انقدر برای این حواس‌پرتی آماده‌ست که حتی نگاه کردن به گوشی، توانایی تمرکز ما رو مختل می‌کنه. ما دائماً ارزیابی می‌کنیم که آیا اطلاعات مفید، کافی یا بی معنی هستن.

وقتی مقدار زیادی اطلاعات وارد میشه، ارزیابی ما رو از اینکه آیا واقعاً برای تصمیم‌گیری به اطلاعات بیشتری نیاز داریم یا خیر، مختل می‌کنه؛ بنابراین برای افزایش تمرکز در مطالعه، از عوامل حواس‌پرتی دوری کنین.

2.خواب ناکافی

دانشمندا دریافتن که کمبود خواب می‌تونه منجر به کاهش هوشیاری، کند‌تر شدن فرآیندهای فکری و کاهش تمرکز بشه. وقتی به اندازه کافی نمی‌خوابین، برای تمرکز مشکل خواهید داشت و ممکنه که گیج بشین. در نتیجه، توانایی شما برای انجام وظایف به ویژه کارهای مربوط به استدلال یا منطق می‌تونه به‌طور جدی تحت تأثیر قرار بگیره.

3.فعالیت بدنی ناکافی

آیا تا به حال متوجه شدین که چطوری ورزش باعث میشه در طول روز احساس آرامش و انرژی بیشتری داشته باشین؟ وقتی فعالیت بدنی انجام نمی‌دین، ماهیچه‌های شما ممکنه منقبض بشن. ممکنه احساس سفتی در گردن، شانه و قفسه سینه خودتون داشته باشین و چنین ناراحتی مداوم و در سطح پایین می‌تونه بر تمرکز شما تأثیر بذاره.

4.عادات غذایی

اونچه که می‌خوریم به احساس ما از جمله تمرکز در درس خوندن، در طول روز کمک می‌کنه. اگه مغز خودمون رو با مواد مغذی مناسب تغذیه نکنیم، علائمی مانند از دست دادن حافظه، خستگی و عدم تمرکز رو تجربه خواهیم کرد. رژیم‌های کم چرب می‌تونن تمرکز رو از بین ببرن؛ زیرا مغز به اسیدهای چرب ضروری خاصی نیاز داره.

سایر رژیم‌های غذایی محدود کننده ممکنه با تامین نکردن مواد مغذی مورد نیاز مغز یا با ایجاد گرسنگی، بر تمرکز تأثیر منفی بذارن؛ بنابراین درمان عدم تمرکز در درس خوندن می‌تونه با عادات غذایی خوب هم اتفاق بیفته.

5.محیط

بسته به کاری که انجام می‌دین، محیط می‌تونه بر تمرکز شما تأثیر بذاره. بدیهیه که صدای بیش از حد بلند یه مشکل برای تمرکز در درس خوندنه، اما بسیاری از افراد با بیش از حد ساکت بودن محیط هم مشکل تمرکز دارن. بنابراین بهتره محیط خودتون رو به شکلی انتخاب کنین که سر و صدا یا سکوت بیش از حد اون، شما رو تحت تاثیر قرار نده.

روش‌های افزایش تمرکز برای درس خوندن

بالا بردن حوصله برای درس خوندن و افزایش تمرکز برای این کار، فهم مطالب درسی رو آسون‌تر کرده و سرعت دانش‌آموزان رو هم بیشتر می‌کنه. برای افزایش تمرکزتون می‌تونین از 20 روشی که در ادامه به شما توضیح میدیم کمک بگیرین:

از خودتون سوال بپرسین

اولین راهی که برای افزایش تمرکز در حین مطالعه مورد استفاده قرار می‌گیره اینه که زمان درس خوندن مدام از خودتون سوال بپرسین. با این کار ذهن به طور عمیق‌تری با درس درگیر میشه. در نتیجه فرآیند یادگیری و فهم درس هم ساده‌تر طی میشه و خستگی کمتری برای دانش‌آموز به ارمغان میاره.

بهترین کار اینه که انواع روش‌های مطالعه درسی رو امتحان کنین تا بهترین و مناسب‌ترین روش رو برای خودتون پیدا کنین.

تندخوانی رو یاد بگیرین

یکی دیگه از راه‌هایی که باعث از بین بردن حواس‌پرتی میشه، تندخوانی کرده. اگه درگیر عوامل ذهنی حواس‌پرتی هستین و موقع درس خوندن فکرتون به همه جای دنیا سر می‌زنه اما به درس توجهی نمی‌کنه، باید از تندخوانی کردن کمک بگیرین.

وقتی با سرعت بیشتری درس بخونین ذهن شما مجالی برای فرار از درس نخواهد داشت. به این ترتیب ذهنتون رو با مطالب درسی پر می‌کنین و از ظرفیت اون به بهترین شکل ممکن استفاده می‌کنین.

در محیط مناسب مطالعه درس بخونین

نشستن در محیطی مناسب نقش زیادی در افزایش تمرکز برای درس خوندن داره. وقتی اتاقی شلوغ و نامرتب دارین، نباید توقع داشته باشین که بتونین با تمرکز زیاد کار کنین. افزایش تمرکز برای درس خوندن نیازمند اینه که در محیطی راحت و آروم قرار بگیرین. بهتره که محل مناسب برای درس خوندن نه زیاد سرد باشه و نه زیاد گرم.

سعی کنین در این محل تلویزیون یا وسایل بازی قرار ندین تا وسوسه بازی کردن حواس شما رو از درس خوندن پرت نکنه. اتاقتونو تمیز و مرتب نگه دارین و جزوه‌ها و کتاب‌ها رو در دسترس قرار بدین.

هنر «نه گفتن» رو یاد بگیرین

همگام بودن با برنامه‌ریزی درسی و نظم داشتن، زمانی اجرایی میشه که نذارین چیزی شما رو از مسیر برنامه درسیتون خارج کنه. نه گفتن به تلویزیون دیدن، بیرون رفتن بیش از اندازه، مهمونی‌های بی‌موقع و… به شما کمک می‌کنه که بتونین دنبال اهدافتون برید. پس اراده داشته باشین و تمرکزتون رو معطوف هدف‌های تحصیلی مورد نیازتون قرار بدین.

از منفی‌نگری فرار کنین

تاثیر انرژی‌های منفی رو روی کار و اهدافتون دست کم نگیرین. اگه قبل از درس خوندن پیش خودتون مدام تکرار می‌کنین که من از این درس متنفرم یا هرگز قرار نیست فلان مبحث رو یاد بگیرم، پس مطمئن باشین که قطعاً همین اتفاق‌ها رخ خواهد داد!

کلمه‌های منفی مثل نمی‌تونم، نمی‌خوام یا نمی‌دونم رو از حافظه خودتون پاک کنین و به سمت ترس‌هاتون برید. هر درسی با تمرین و تکرار قابل یادگیریه! پس سخت‌ترین درس‌ها هم کم کم برای شما آسون میشن؛ به شرطی که هم تلاش کنین و هم اعتماد به نفس داشته باشین. به توانایی‌هاتون باور داشته باشین و با انرژی‌های مثبت راهی رسیدن به اهداف تحصیلی‌تون بشین.

روش دور کردن افکار منفی حین درس خوندن

افکار منفی چیزیه که همه ما هر از گاهی درگیرش میشیم و اگه ادامه داشته باشه موجب افسردگی و اضطراب شما میشه. تحقیقات ثابت کرده که داشتن تفکر مثبت نقش مهمی در سلامت روان داره و حتی موجب سلامت جسم شما هم میشه.

حالا چی میشه که افکار منفی به سراغ شما میان و حتی موقع مطالعه و درس خوندن هم دست از سرتون بر نمی‌دارن؟ آیا اصلا راه حلی برای دور کردن افکار منفی موقع درس خوندن وجود داره؟

راهکارهای دور کردن افکار منفی حین درس خوندن

• یاد بگیرین که چطوری افکار منفی رو از ذهنتون دور کنین.
• مدیتیشن کنین.
• هر روز مطالعه کنین؛ حتی شده برای یه مدت کوتاه.
• برای دور کردن افکار منفی فقفط به روزنامه‌خوانی از روی کتاب درسی تکیه نکنین.
• وقتتون رو تلف نکنین و روی مسائل مهم در آینده تمرکز کنین.
• باورها و ناخودآگاهتون رو تغییر بدین.
• در بین مطالعه، وقفه‌های کوتاه برای استراحت در نظر بگیرین.
• و در آخر تسلیم نشین.

هم تلاش کنین و هم رویاپردازی

همیشه قدرت تخیل قوی‌تر از قدرت اراده بوده؛ به همین دلیله که برای رسیدن به اهداف و رویاها باید خیلی تلاش کرد. چیزهایی که توی ذهنتون می‌سازین به راحتی به ‌روز میشن و پروبال می‌گیرن، اما آیا تلاش و اراده شما هم همزمان با اون‌ها افزایش پیدا می‌کنه؟ آیا برای رسیدن به اون‌ها اقدام جدیدی انجام میدین؟ شما باید واقع‌نگر باشین و از حداکثر توانایی‌هاتون برای رسیدن اهداف‌تون بهره ببرین.

به خواب و خوراکتون اهمیت بدین

یکی از روش‌های افزایش تمرکز برای درس خوندن اینه که به شرایط فیزیکی بدنتون اهمیت بدین. یعنی مثلا به موقع بخوابین و به موقع هم از خواب بیدار بشین. تنظیم خواب در زمان درس خوندن علی‌الخصوص در روزهای سخت و پرمشغله کنکور، کار ساده‌ای نیست!

بهترین کار اینه که شب‌ها زود بخوابین و صبح‌ها هم زود از خواب بیدار بشین. بازدهی و بهره‌وری اکثر دانش‌آموزان در ساعات اولیه روز خیلی بیشتر از سایر ساعات روزه؛ پس بهترین کار اینه که ساعت خوابتون رو در شبانه‌روز تنظیم کنین تا سرحال‌تر وشاداب‌تر از همیشه باشین. حدود 7 تا 8 ساعت خواب در طول شبانه‌روز برای ساختار بدن فرد معمولی کافیه. یادتون باشه که هیچ چیز به اندازه خواب شبانه تمرکز شما رو بالا نمی‌بره.

عادت‌های غذایی صحیح هم می‌تونه تاثیر زیادی در شادابی شما داشته باشه. خوردن صبحانه مقوی مثل تخم‌مرغ، پنیر، خشکبار و … به مرور زمان به تمرکز حواس شما کمک می‌کنه. یادتون باشه که معده‌تون رو سنگین نکنین؛ مخصوصاً در وعده شام غذاهای سنگین نخورین تا شبا سبک بخوابین.

از یادداشت برداری و خلاصه‌نویسی کمک بگیرین

نوشتن خلاصه‌ای کلی از مطالبی که خوندین، تمرکز شما رو برای ادامه درس خوندن بیشتر می‌کنه و در عین حال سرعت یادگیری رو بالا می‌بره. نوشتن باعث میشه که بین مغز و چشم شما تعادل ایجاد بشه و تمرکز و سرعت یادگیری رو هم افزایش میده.

به خودتون تلنگر بزنین

اگه موقع درس خوندن ذهنتون به سمت چیزی غیر از درس کشیده بشه، خودتون رو با یه تلنگر به درس خوندن برگردونین. مثلا یه جمله مثل «برگرد اینجا دختر جون» رو به خودتون بگین تا تمرکزتون به درس خوندن معطوف بشه.

شاید روزهای اول این جمله رو چندین بار تکرار کنین تا از حواس‌پرتی نجات پیدا کنین، اما به مرور زمان فاصله بین این حواس‌پرتی‌ها زیاد میشه و افزایش تمرکز برای درس خوندن رو لمس می‌کنین.

دنبال شرایط ایده‌آل نباشین

اگه همیشه به دنبال فضا و شرایط مناسب برای مطالعه هستین، کارتون سخت میشه! خوبه که شما در فضایی ساکت، آروم، دارای دمای مناسب و… درس بخونین؛ اما اینکه بخواین موارد مذکور رو شرطی برای مطالعه قرار بدین، آسیب زننده‌ست. به دنبال شرایط ایده‌آل نباشین و همه چیز رو تا حدی مطلوب کنین که کار خراب نشه؛ شرایط ایده‌آل از هر جهت معمولا در دسترس نیستن.

از شبکه‌های اجتماعی دوری کنین

بزرگترین عاملی که این روزا باعث اتلاف وقت دانش‌آموزان میشه، شبکه‌های اجتماعیه. وسوسه‌ای که دانش‌آموزان رو موقع درس خوندن به سمت شبکه‌های اجتماعی می‌بره، باعث از بین رفتن تمرکز اون‌ها میشه. مبارزه با این وسوسه کار ساده‌ای نیست! بهترین کار اینه که فقط در زمان‌های استراحت سراغ گوشی موبایل خود برید و در زمان درس خوندن از حالت پرواز گوشی کمک بگیرین.

صحبت کردن با خودتون رو کنترل کنین

تقریبا همه ما زمان انجام کارهای مختلف با خودمون صحبت می‌کنیم؛ این صحبت کردن اگه از حد و حدودی فراتر بره باعث اتلاف وقت میشه. همیشه خودتون رو با فکرهای مثبت تشویق کنین و روند پیشرفتتون رو تحت نظر داشته باشین. اگه از برنامه‌ها عقب موندین، خودتون رو سرزنش نکنین و فقط به فکر پیشرفت و بالا رفتن کیفیت مطالعه‌تون باشین.

بکارگیری یک راهنما

می‌تونین از یه بوک‌مارک، مداد، انگشت و… استفاده کرده و با اون‌ها متن رو به هنگام مطالعه دنبال کنین. بکارگیری این روش کمک می‌کنه که تمرکز شما بر روی مطلب مورد نظر حفظ شده و برای درک مباحث، نیاز به برگشت دائم به خطوط و صفحات قبلی نداشته باشین. در این صورت سرعت و کیفیت مطالعه شما بالا میره.

نوشتن عوامل حواس‌پرتی

ممکنه به هنگام مطالعه به یاد کارهای دیگه‌ای که لازمه اون‌ها رو به انجام برسونین بیفتین، در این زمان، عامل حواس‌پرتی خودتون رو در جایی یادداشت کنین؛ در این صورت می‌تونین پس از مطالعه، زمانی رو به فکر کردن درباره عوامل مختلف حواس‌پرتی‌تون اختصاص بدین. در این مرحله، پسی از یادداشت موارد مورد نظر، از روش تلنگر استفاده کنین.

تکنیک تار عنکبوت!

زمانی که به تار عنکبوت دست بزنین، از عنکبوت واکنش می‌بینین؛ اما با تکرار این کار، عنکبوت دیگه به روی خودش هم نمیاره! حکایت تمرکز هم همینه، اگه صدا یا شرایطی، تمرکز شما رو به هم زد، اون رو نادیده بگیرین؛ با نادیده گرفتن، در صورت تکرار هم این صداها دیگه آزاردهنده نیستن. با عادت کردن هم می‌تونین تا حد زیادی، تمرکزتون رو به هنگام مطالعه افزایش بدین.

تمرین‌های مفید افزایش تمرکز در مطالعه

برای افزایش تمرکز در مطالعه یا حتی سایر کارهایی که باید انجام بدین، نیاز دارین که تمرین کنین. اگه ذهنتون هر لحظه از این شاخه به اون شاخه می‌پره، این تمرینات ساده می‌تونن راه خوبی برای افزایش تمرکز شما باشن.

• تمرین اول: تعداد کلمه‌های یک پاراگراف رو بدون اشاره دست و به صورت حدسی بشمارین. بعد از اون به طور دقیق تعداد کلمات رو بشمارین تا از درست بودن حدستون مطمئن بشین. در قدم بعدی و به مرور تعداد پاراگراف‌ها رو بیشتر کنین.

به این ترتیب چشم و مغز شما به تمرکز روی یه موضوع عادت می‌کنه و باعث افزایش تمرکز روی اون موضوع مشخص میشه. شمردن به صورت یکی در میون، زوج یا فرد و برعکس شمردن هم می‌تونه راه خوبی برای تمرین دادن مغزتون باشه.

• تمرین دوم: ذهنتون رو از فکر و خیال خالی کنین. شاید این کار به نظر سخت برسه اما با تمرین کردن ممکن میشه.
• تمرین سوم: روی یه موضوع خاص تمرکز کنین. مثلاً یه کلمه انتخاب کنین و فقط در مورد اون فکر کنین. در این تمرین نباید اجازه بدین موضوعات دیگه به فکر شما حمله کنن.
• تمرین چهارم: اگه موقع درس خوندن یا هر کار دیگه‌ای یاد کارهای چند روز قبل خود افتادین و یا به هر چیزی غیر از درس فکر می‌کنین، بد نیست که این تمرین رو در جهت بالا بردن حوصله برای درس خوندن انجام بدین. اگه موضوعی غیر از درس به ذهن‌تون خطور کرد، اون رو روی کاغذ بنویسین تا بعداً برای فکر کردن به اون وقت بذارین. با این کار مغز شما اون رو مثل یه عمل انجام شده می‌بینه و دوباره به درس متمرکز خواهید شد.
• تمرین پنجم: مدیتیشن کردن به شما کمک می‌کنه که آرامش و تمرکز بیشتری داشته باشین. برای مدیتیشن هم نیاز نیست خیلی به خودتون سخت بگیرین. کافیه به صورت چهار زانو بشینین، کمرتون رو صاف کنین و نفس عمیق بکشین. با بینی نفس رو به داخل ببرین و از دهان خارج کنین. انرژی‌های مثبت رو به خودتون جذب کنین و بعد دوباره سراغ درس خوندن برید.

اجرای مداوم راه‌های افزایش تمرکز برای درس خواندن

بالا بردن حوصله برای درس خوندن و تمرکز کردن مهارتیه که با تمرین و تکرار قابل دستیابیه. افزایش تمرکز برای درس خوندن با اجرای راه‌حل‌هایی که در این مقاله به شما توضیح دادیم، به راحتی انجام میشه. فقط لازمه که برای رسیدن به نتیجه دلخواهتون صبور باشین و ناامید نشین. پس با اعتمادبه‌نفس به سمت اهدافتون قدم بردارین و خودتون رو نبازین.

اگه برای اجرای این راهکارها به مشکل برخوردین یا به دنبال پیدا کردن راه‌حل منحصربه‌فرد خودتون هستین، شماره تماستون رو از طریق کادر «ارتباط با ما» وارد کنین؛ مشاوران تحصیلی گروه آموزشی پرش با شما تماس می‌گیرن و برای رفع این مشکل همه راه‌های موجود رو بررسی می‌کنن.