قید نوعی کلمه‌ست که معنی جمله رو کامل‌تر و یک ویژگی از فعل رو بیان میکنه. زمانی که شما قید رو از جمله حذف می‌کنین، ماهیت جمله تغییری نمیکنه. علاوه بر این، کلمه‌ای که به مفهوم صفت، قید، مصدر و یا مسند چیزی اضافه کنه و درباره اون توضیح بده هم قید نامیده میشه.
قید یکی از مهم‌ترین مباحث درس ادبیات فارسیه و در صورت وجود، می‌تونه توضیحات بیشتری در رابطه با صورت گرفتن فعل در اختیار ما قرار بده.
عناوین مهمی که در این مقاله می‌خوانیم :
برای پاسخ به این سوال که آیا بودن قید در جمله واجبه یا نه باید بگیم که قید فقط مفهوم جمله رو کامل‌تر میکنه و توضیحاتی درباره حالت انجام شدن فعل در اختیار ما قرار میده. به همین دلیل اگه از جمله هم حذف بشه مشکلی پیش نمیاد. مثل این که بگیم: رضا سریع به خانه رفت.
در واقع در این جمله ما داریم با کلمه سریع، فعل رفتن رو توصیف می‌کنیم؛ سریع رفتن. اگه کلمه سریع از جمله حذف بشه هم جمله ما به این شکل میشه: رضا به خانه رفت. جمله باز همون مفهوم رو داره و معنی و ماهیتش تغییری نکرده. در ادامه انواع قید فارسی رو بررسی می‌کنیم تا شما بتونین خیلی راحت‌تر، قید و انواع اون در زبان فارسی رو تشخیص بدین.
انواع قید در دستور زبان فارسی
گروه قیدی، بخشی از جمله هستن که فعل برای کامل کردن جمله، نیازی بهشون نداره و فقط توضیحات بیشتر به فعل اضافه میکنه. این گروه قیدی شامل موارد زیر میشه:
قید زمان
با این نوع قید، یک ویژگی که به زمان ربط داره رو به فعل جمله نسبت میدیم و اینطوری زمان فعل رو مشخص می‌کنیم. کلماتی مثل فردا، الان، امشب، به زودی، گاهی و از این قبیل کلمات، جزء قید زمان در زبان فارسی هستن. به جملات زیر دقت کنین:
” من ظهر به پارک می‌روم. “
قید زمان در این جمله کلمه ظهر هست و اگه از جمله حذف بشه، باز ما همون معنی قبلی رو خواهیم داشت.
” به زودی او را خواهم دید. “
در این مثال، کلمه به زودی قید زمان محسوب میشه.
” دیروز باران بارید. “
به کلمه دیروز در این مثال، قید زمان میگیم.
قید مکان
وقتی با استفاده از یک کلمه، یک ویژگی که مربوط به مکان و یا موقعیت باشه رو به فعل نسبت بدیم، از قید مکان استفاده کردیم. برای مثال قید مکان در زبان فارسی شامل کلمات اینجا، پایین، همه‌جا، جلو، بالا و از این قبیل میشه. به جمله زیر دقت کنین:
” من آن‌جا با سارا ملاقات کردم. “
در این جمله، کلمه آن‌جا ویژگی مکان رو به فعل ما نسبت میده، پس قید مکان این جمله محسوب میشه.
” احمد بیرون رفت. “
بیرون رو در این جمله قید مکان تعریف می‌کنیم.
” فاطمه اینجا تکالیفش رو نوشت. “
در این جمله، اینجا رو قید مکان میگیم.
قید کمیت
یکی از انواع قید فارسی، قید کمیته که بهش قید مقدار هم میگن. با استفاده از این قید، میتونیم مقدار و اندازه رو به یک فعل نسبت بدیم. برای مثال قید کمیت در زبان فارسی شامل مقداری، کم کم، زیاد، بسیار و از این قبیل کلمات میشه. به این جمله دقت کنین:
” امروز کمی سرگیجه دارم. “
کلمه کمی در این جمله قید کمیته و به کم بودن سرگیجه اشاره میکنه.
” حرف‌هایت زیاد جالب نبود. “
در اینجا کلمه زیاد رو قید زمان تعریف می‌کنیم.
” او بسیار زیبا بود. “
در این مثال، کلمه بسیار قید کیمیته.
قید کیفیت
از انواع قید در فارسی میتونیم به قید کیفیت اشاره کنیم. با کمک این قید، میتونیم چگونگی انجام شدن فعل رو متوجه بشیم. قید کیفیت در زبان فارسی مانند سریع، خوب، بد، نرم، به آرامی، زشت و کلماتی مشابه این‌هاست. برای تشخیص این قید هم راه حلی وجود داره. شما می‌تونین کلمه چگونه رو به فعل اضافه کنین و قید کیفیت رو تشخیص بدین. به جمله زیر دقت کنین:
” علی سریع به سمت پدرش دوید. “
سریع در این جا قید کیفیته و برای تشخیصش میتونیم بگیم چگونه دوید؟ که جواب سریع هست.
” به آرامی به سمت دفتر مدرسه رفت. “
به آرامی قید کیفیت محسوب میشه چون میگیم چگونه رفت؟ و جواب به آرامی هست.
” هانیه بد صحبت کرد. “
در این مثال، بد همون قید کیفیته.
قید حالت
با استفاده از این قید در زبان فارسی، میتونیم یک حالت رو علاوه بر فعل، به نهاد و مفعول هم نسبت بدیم. کلماتی مثل خوشحال، شاد، غمگین، گریان، شجاعانه و از این قبیل کلمات، از انواع قید حالت در زبان فارسی هستن. به جمله زیر دقت کنین:
” او ناراحت از کلاس بیرون آمد. “
در این جا، کلمه ناراحت، یک حالتی رو هم به فعل و هم به نهاد نسبت میده؛ پس قید این جمله محسوب میشه.
” آن‌ها شجاعانه جنگیدند. “
شجاعانه رو قید حالت تعریف می‌کنیم.
” او غمگین بود. “
غمگین قید حالته و داریم حالتی رو به نهاد که “او” هست نسبت میدیم.
قید پرسش
یکی از انواع قید فارسی، قید پرسشه که به جمله کمک میکنه تا یک سوالی رو از مخاطب بپرسه. در واقع این قید باعث میشه تا جمله پرسشی، یک حالت خاصی رو بپرسه و حتی اگه از جمله حذف بشه، باز هم جمله، پرسی باقی می‌مونه. آیا، کجا، هیچ، کِی، چرا و … جزء قید پرسش در زبان فارسی هستن. به جمله زیر دقت کنین:
” کِی به خانه رفتی؟ “
کلمه کِی در این جا قیده و اگه حذف بشه، جمله به خانه رفتی؟ هنوز هم پرسشیه.
” آیا علی را دیدی؟ “
کلمه آیا در این مثال قید پرسشه.
” چگونه از مدرسه برگشتی؟ “
با حذف چگونه، باز هم این جمله پرسشی باقی می‌مونه؛ پس چگونه قید این جمله محسوب میشه.
قید تکرار
از انواع قید‌ها در زبان فارسی میتونیم به قید تکرار اشاره کنیم. این قید برای تکرار و توصیه بیشتر استفاده میشه و قید تکرار در زبان فارسی شامل کلماتی مثل دوباره، اکیدا، همچنین، باز هم و از این قبیل میشه. به جمله زیر دقت کنین:
” دوباره تکالیفت رو بنویس. “
در این جمله، کلمه دوباره قید تکراره و میتونیم از جمله حذفش کنیم.
” باز هم او را ملاقات کردم. “
باز هم در این مثال قید تکراره.
” مجددا به او سلام کردم. “
در این مثال کلمه مجددا رو قید تکرار تعریف می‌کنیم.
انواع قید در زبان فارسی pdf
در پی دی اف زیر، هم قید‌ها رو برای شما تعریف کردیم و هم از هر کدوم برای شما مثال کاربردی زدیم. با مطالعه پی دی اف زیر، می‌تونین با مثال‌های بیشتری از این درس فارسی آشنا بشین. برای دانلود، کافیه روی لینک زیر کلیک کنین و به راحتی به تعریف و مثال‌های قیدهای فارسی دسترسی داشته باشین.
ما در این مقاله، قید و انواع اون در زبان فارسی رو بررسی کردیم تا بتونین خیلی راحت‌تر انواع قید فارسی رو در جمله متوجه بشین.
یادگیری این قید‌ها علاوه بر مدرسه، برای تقویت زبان فارسی و مهارت‌های زبانی و نوشتاری شما تاثیرگذاره. پس بهتره که انواع قید در زبان فارسی رو خوب بشناسین.😉
همچنین اگه میخواین در مورد دستور زبان فارسی بیشتر بدونین، مثل مضاف و مضاف الیه، می‌تونین به مقاله مربوط به این مبحث مراجعه کنین.
اگه ابهام و سوالی هم در مورد قیدهای فارسی داشتین می‌تونین در بخش نظرات از ما بپرسین.🙏🏻
