یکی از تلخ‌ترین خاطراتی که از دوران مدرسه توی ذهن خیلی از دانش‌آموزان به جا مانده، خاطره مربوط به روز اول مدرسه است. همان روزی که خیلی از بچه‌ها به خاطر ترس از مدرسه با چشم گریون سر کلاس میشینن یا سر صف اسم مادرشون رو صدا میزنن. مشکل ترس از مدرسه توی کودکان شیوع بیشتری داره و برای رفع اون لازمه که از راه‌های درمان اصولی استفاده بشه.
ترس از مدرسه مشکلی دراز مدت است و فقط به همون گریه‌وزاری روز اول مدرسه ختم نمیشه؛ کسانی که با این مشکل درگیر میشن باید توی قدم اول به دنبال پیدا کردن دلایل بروز اون باشن. رفع مشکل ترس از مدرسه توی کودکان باید به کمک مشاورهای با تجربه انجام بشه؛ در ضمن والدین باید تا جای ممکن توی این مسیر همراه فرزندشون باشن.
عناوین مهمی که در این مقاله می‌خوانیم :
اصلی‌ترین علائم ترس از مدرسه
اگه شک دارین که فرزندتون دچار ترس از مدرسه است یا نه، باید علائم اون رو با موارد زیر مطابقت بدین، تا در صورت لزوم به دنبال درمان ترس از مدرسه توی فرزند خودتون باشین. به طور کلی علائم مربوط به این نوع از ترس به سه گروه تقسیم میشن:
دریافت مشاوره تحصیلی رایگان +
برنامه درسی
توی درس خوندن مشکل داری و به دنبال یک برنامه درسی حرفهای شخصی‌سازی شده هستی؟ مشاورین ما، بهترین راهکار رو برای تو دارن!
فرصت رو از دست نده و برای دریافت یک جلسه
مشاوره رایگان،
شماره تماست رو وارد کن!
علائم رفتاری
کودکانی که با این نوع مشکل درگیر هستن، معمولاً تمام تلاش‌شون رو میکنن تا با بهانه‌های مختلف از مدرسه رفتن فرار کنن. اون‌ها هر چیزی رو به عنوان دلیل موجه برای مدرسه نرفتن به والدین خودشون ارجاع میدن تا بتونن توی خانه بمونن. حتی ممکنه گوشه‌ای از خانه پنهان بشن تا پدر و مادرشون نتونن اون‌ها رو پیدا کنن و به مدرسه بفرستن!
تعدادی از دانش‌آموزان زمانی که به جلوی در مدرسه می‌رسن، والدین خودشون رو در آغوش می‌گیرن و به‌هیچ‌وجه از اون‌ها جدا نمیشن! خیلی از بچه‌ها از همون حقه قدیمی «دلم درد می‌کنه» استفاده میکنن و خودشون رو به مریضی میزنن تا بتونن توی خانه بمونن. گروهی دیگه وارد مدرسه میشن اما هر یه ساعت به بهونه های مختلف از معلم‌های خودشون درخواست میکنن که به پدر و مادرشون تلفن بزنن.
یکی دیگه از علائمی که می‌تونه نشان‌دهنده ترس کودک از مدرسه باشه، مقاومت خیلی زیاد او برای بیدار شدن از خواب صبح است؛ البته باید دقت کنین که تنبلی رو با این مشکل اشتباه نگیرین. شرکت نکردن توی فعالیت‌های گروهی مدرسه، گوشه‌گیری توی زنگ تفریح‌ها و بازی نکردن با بچه‌ها از نشانه های دیگه ای است که می‌تونه زنگ خطر ترس از مدرسه توی کودکان باشه.
علائم جسمانی
حتماً این رو می‌دونین که مشکلات روحی مثل ترس و اضطراب می‌تونن بیماری‌های جسمی رو با خودشون همراه داشته باشن. کودکانی که با مسئله ترسیدن از فضای مدرسه دست و پنجه نرم میکنن مدام درگیر بیماری‌هایی مثل دل‌درد، سردرد، استفراغ، سرگیجه، خشکی دهان، تپش قلب، اسهال و ضعف میشن.
شاید هر کودکی که بدن ضعیف داشته باشه، به کرّات با این بیماری‌ها روبه‌رو بشه؛ سوالی که مطرح میشه اینه که چطور ضعف جسمی رو از علائم جسمی ترس از مدرسه تشخیص بدیم؟ برای این کار باید وضعیت کودک خودتون رو زیرنظر بگیرین؛ اگه توی مدت کوتاهی بعد از ورود کودک به فضای خانه علائم نام‌برده شده از بین میره، یعنی فرزندتون با ترس از مدرسه درگیر شده است.
علائم روانی
کودکانی که با این مشکل مواجه میشن، معمولاً علائم روانی دیگه ای هم از خودشون نشون میدن. مثلاً اختلال توی خواب، ترسیدن از فضاهای تاریک، پرخاشگری و عصبانیت‌های بیش از اندازه، لکنت زبان، جویدن ناخن و شب ادراری از جمله علائم روحی هستن که ممکنه کودکان از خودشون نشون بدن.
چه عواملی باعث ایجاد ترس از مدرسه توی کودکان میشه؟
این مشکل می‌تونه ریشه توی عوامل فردی، خانوادگی یا محیطی داشته باشه. بیشتر کودکانی که با ترس از مدرسه دست و پنجه نرم میکنن، به اختلال اضطراب جدایی دچار هستن. یعنی نمی‌تونن از والدین خودشون دور بشن و دوست دارن هر جا که هستن در کنار اون‌ها باشن. اون‌ها مدام به پدر یا مادر خودشون می‌چسبن و بدون حضور اون‌ها هیچ کاری رو به تنهایی انجام نمیدن.
یکی از عوامل فردی که می‌تونه به این مشکل دامن بزنه، درون‌گرا بودن است؛ کودکانی که با همسن‌وسالان خودشون خو نمی‌گیرن و همیشه گوشه‌گیر هستن، ممکنه با ترسیدن از حضور بلند مدت توی مدرسه روبه‌رو بشن. از طرف محیط هم سیگنال‌های مختلفی به سمت کودکان فرستاده میشه که می‌تونه باعث ایجاد حس ترس نسبت به مدرسه بشه. مثلاً معلم‌های خیلی بداخلاق یا رفتارهای بد توی مدرسه می‌تونن باعث ایجاد این احساس توی او بشه.
اگه مطمئن هستین که کودک شما به ترس از محیط مدرسه گرفتار است و مشکل اون تنبلی یا هر چیز دیگه ای نیست، باید به دنبال راهی برای درمان اون بگردین. درمان نکردن این ترس می‌تونه مستقل شدن فرزندتون رو توی آینده با مشکلات زیادی همراه کنه. بهترین کار اینه که از یه مشاور برای رفع اون کمک بگیرین؛ توی ادامه این مقاله نکته‌هایی رو برای درمان این عارضه به شما توضیح خواهیم داد که به ظاهر ساده و کوچک به نظر می‌رسن، اما در باطن حجم زیادی از ترس کودکان رو کاهش میدن.
وظایف والدین برای درمان این مشکل توی کودکان
افراد خانواده و به خصوص پدر و مادر توی درمان این ترس نقش بزرگی دارن. شما به عنوان والدین کسی که با این مشکل درگیر شده، می‌تونین با اجرای موارد زیر به فرزند خودتون برای از بین بردن این ترس کمک کنین:
با فرزند خودتون صحبت کنین
حتماً از فرزندتون در مورد دلایل ترسش از مدرسه سوال بپرسین. تمام حرفهای اون رو در مورد این مسئله به خوبی گوش کنین. صحبت‌های خودتون رو طوری ادامه بدین که به اون استرسی وارد نشه و تمام حرف‌ها و افکار خودشون رو به زبان بیارن. به اون احساس همدلی و حمایت رو القا کنین تا مطمئن باشین که همیشه در کنارش هستین. از خاطرات خوب دوران مدرسه خودتون با فرزندتون صحبت کنین اما نیازی نیست که اثرات منفی مدرسه نرفتن رو به اون گوشزد کنین.
به رفتارهای خودتون هم دقت کنین
گاهی اوقات والدین بیشتر از کودکان با مسئله ترسیدن از مدرسه مواجه میشن. اون‌ها مدام نگران دوری از فرزندانشون هستن و این اضطراب و نگرانی رو به دیگران هم منتقل میکنن. حتی اگه پدر و مادرها تمام تلاش خودشون رو بکنن تا این استرس رو پنهان کنن، کودکان به قدری باهوش هستن که بتونن احساسات والدین خودشون رو از زبان بدن اون‌ها تشخیص بدن. پس سعی کنین از قبل خودتون رو برای مدرسه رفتن فرزندان‌تون آماده کنین و نگران چیزی نباشین.
بد قول نباشین
اگه برای رفت و برگشت از مدرسه هر روز همراه فرزندتون هستین، یادتون باشه که نباید هیچوقت دیر کنین. مخصوصاً اگه دیر به دنبال فرزندتون برین، احساس تنهایی و ترس رو به اون منتقل می‌کنین و این می‌تونه دلیلی برای تشدید ترس از مدرسه باشه.
از قبل با فرزند خودتون وارد محیط مدرسه بشین
برای این که فرزندتون با محیط مدرسه غریبه نباشه، از قبل همراه اون به مدرسه سر بزنین. کلاس‌ها و اتاق‌های مختلف مدرسه رو به اون نشون بدین و با هم پشت نیمکت بشینین. با هم تمرین کنین که چطور باید از معلم برای خروج از کلاس اجازه بگیرین و اون رو برای ورود به فضای کلاس آماده کنین.
مشکل فرزندتون رو به اون یادآوری نکنین
اگه فرزندتون صبح باانرژی از خواب بیدار شد و برای مدرسه رفتن حاضر شد، از این حالت او تعجب نکنین. حتی سعی کنین تغییراتش رو به اون یادآوری نکنین تا علائم ترس از مدرسه رو فراموش کنه و آماده حضور توی کلاس درس باشه.
اگه کودک شما در حال بهبود باشه، عواملی وجود داره که می‌تونه این روند رو متوقف کنه؛ مثلاً
دعواهای بین پدر و مادر
تولد خواهر یا برادر کوچکتر
نقص جسمانی توی بدن کودک
معلم‌های سختگیر و بداخلاق
تنبیه‌های بیش از حد
مقررات سخت از طرف مدرسه
دعوا بین بچه‌ها توی مدرسه
پیشگیری بهتر از درمانه!
بهتره که قبل از رسیدن فرزندتون به سن مدرسه رفتن، اون رو برای این کار آماده کنین. یکی از مهم‌ترین دلایلی که والدین فرزندشون رو به مهد کودک میبرن، حضور توی محیط‌های مشابه مدرسه است. بچه‌هایی که خیلی توی محیط‌های اجتماعی قرار نگرفتن، با کمک مربیان مهد کودک مهارت‌های حضور در بین همسن‌وسالان خودشون رو آموزش می‌بینن.
بهترین کار اینه که مثلاً دفعه اول فرزندتون رو فقط به مدت دو ساعت به مهد کودک ببرین و به اون این اطمینان رو بدین که خیلی زود به دنبال اون میرین. کم کم این زمان رو طولانی‌تر کنین تا فرزندتون به دوری از شما و محیط خانه عادت کنه. این یکی از بهترین روش‌ها برای از بین بردن ترس از مدرسه توی کودکان برون‌گرا و کسانی است که توی ارتباط گرفتن با محیط به مشکل بر می‌خورن.
سخن پایانی درباره دلایل ترس از مدرسه
ارزش تحصیل توی دوره زندگی هر فرد به قدری زیاد است که برای شروع اون نیاز به آمادگی از قبل احساس میشه. پدر و مادرهای امروزی که اکثراً فقط یه فرزند توی خانه دارن، باید برای مدرسه رفتن او برنامه درستی داشته باشن. کودکانی که تک فرزند هستن بیشتر از کودکان دیگه با مسئله ترس از مدرسه درگیر میشن؛ توجه به نیازهای فرزند و گوش دادن به دلایل اون برای امتناع از مدرسه رفتن از اصلی‌ترین عوامل درمان ترس از مدرسه هستن. پس حرفهای فرزندتون رو با جان و دل گوش کنین تا بتونین به اون برای گذر از این مرحله کمک کنین. و یا همچنین می تونین برای افزایش یادگیری دروس توسط فرزندتون، از بسته های معلم خصوصی پرش استفاده کنین.
دانش آموزان ممکنه ترس خودشون از مدرسه رو به 3 روش به والدین نشان بدن که شامل “رفتاری” “جسمانی” “روانی” است که توی این مقاله به صورت تخصصی درباره اون بحث می کنیم.
