اینکه سر جلسه امتحان مطالبی که خوب خونده بودی رو یادت میره، اصلاً عجیب نیست؛ ترسناک هم نیست. چون که برای تقویت حافظه و جلوگیری از فراموشی مطالب مهم، راه‌های زیادی وجود داره. ما توی این مقاله، بهترین تکنیک‌های تقویت حافظه برای درس خوندن رو به شما میگیم. پس همراه پرش باشین، تا درس‌ها از ذهنتون نپره!
«تو فقط روی ذهن خودت کنترل داری، نه اتفاقات بیرون. این حقیقت رو یاد بگیر تا قدرتمند بشی.»
مارکوس اورلیوس، فیلسوف و پادشاه رومی
عناوین مهمی که در این مقاله می‌خوانیم :
برای کسب بهترین نتایج توی مدرسه و کنکور، نیاز به تقویت حافظه برای درس خوندن داریم. حتی فعال‌ترین دانش‌آموز کلاس هم اگه حافظه خوبی نداشته باشه، موقع امتحان دچار مشکل میشه. حافظه خوب نه‌تنها برای درس خوندن به ما کمک میکنه، بلکه همه زندگی ما رو تحت تأثیر قرار میده. حافظه تعیین میکنه که چقدر از کلاس درس بهره گرفتیم و چقدر باید برای شب امتحان تلاش کنیم.
به خاطر اهمیت بالای حافظه، یاد گرفتن تکنیک‌های تقویت حافظه، میتونه کمک زیادی به درس خوندن ما بکنه. ما توی این مقاله از روی تحقیقات معتبر علمی، تاکتیک‌هایی برای تقویت حافظه به شما معرفی میکنیم، که میتونه کمک زیادی به یادگیری شما بکنه.
دریافت مشاوره تحصیلی رایگان +
برنامه درسی
توی درس خوندن مشکل داری و به دنبال یک برنامه درسی حرفه‌ای شخصی‌سازی شده هستی؟ مشاورین ما، بهترین راهکار رو برای تو دارن!
فرصت رو از دست نده و برای دریافت یک جلسه
مشاوره رایگان،
شماره تماست رو وارد کن!
تکنیک‌های تقویت حافظه
ما برای راحتی کار شما، این تکنیک‌ها رو توی سه دسته تقسیم‌بندی کردیم. دسته اول، تکنیک‌های تداعی ذهنی هستن؛ که به نوعی هک کردن ذهن و فهمیدن کدهای اون برای به یاد سپردن، محسوب میشن. دسته دوم، هماهنگی ذهن و بدن هستن؛ یعنی کارهایی که باعث میشن مغز ما به عنوان یک عضو از بدنمون، بهترین کارآیی خودش رو داشته باشه. و دسته سوم هم، سایر تکنیک‌ها هستن.
تکنیک‌های تداعی ذهنی
وقتی با اطلاعات جدیدی مواجه میشین، مغزتون به صورت ناخودآگاه اون رو همراه با یک تصویر، صدا یا احساسی که اون لحظه داشتین، ذخیره میکنه. این یعنی برای تقویت حافطه، میتونید عمداً این موارد رو استفاده کنین. ما به این کار تداعی ذهنی میگیم. شما میتونید با استفاده از 3 روش زیر، تداعی ذهنی رو برای تقویت حافظه‌تون به کار بگیرین:
کلمات یادآور
توی این روش، شما یه کلمه رو به یه تصویر پیوند می‌زنین، تا بهتر اونو یادآوری کنین. مثلاً، برای یادآوری کلمه انگلیسی carrot به معنای هویج، شما کلمه «کارتون» که تلفظی شبیه به اون داره رو انتخاب میکنید. بعد یه کارتون هویج رو تو ذهنتون تصور میکنید. این یکی از روش‌های معروفیه که توی مسابقات جهانی حافظه استفاده میشه.
رمزگذاری
شما میتونین برای به یاد سپردن مطالب، اونها رو به صورت قصه، شعر یا یه عبارت جالب در بیارید. مثلاً معلم عربی راهنمایی ما، با همچین کاری حروف قمری رو به شکل عبارت «باغ وقف حکیم خجعه» در آورد، که هیچ وقت از یاد من نرفت.
قصر ذهن
این تکنیک، کمی از دو مورد قبل سخت‌تره، و میتونید به چشم یه بازی جذاب بهش نگاه کنید. برای این کار، شما یه قصر رو تصور میکنین که اشیاء و مکان‌های اون، همون کلماتیه که میخواین به خاطر بسپارین. بعد باید قصرتون رو نقاشی کنین، تا اون رو راحت‌تر به یاد بیارین.
هماهنگی ذهن و بدن
در مقایسه با تکنیک‌های تداعی ذهنی، این روش‌ها علمی‌تر هستن؛ یعنی تحقیقات زیادی درباره کارآیی اونها انجام گرفته.
اگه به هر دلیلی از تکنیک‌های تداعی ذهنی خوشتون نیومد، سراغ تکنیک‌های این بخش برین. بدونین که باید به بدنتون و سلامتش توجه کنین؛ چون عقل سالم در بدن سالمه.
مراقبه کنید
اثر مدیتیشن یا مراقبه بر تمرکز و حافطه اونقدر توی تحقیقات مختلف تکرار شده، که هیچ شکی درباره فواید اون نداریم. با مدیتیشن، ذهن خودتون رو آروم، و استرس رو از اون دور میکنین. پیشنهاد میکنیم که روزانه، 10 دقیقه رو به این کار اختصاص بدین.
برای مراقبه، بهتره که توی یه جای آروم بشینین. بعد به نفس کشیدنتون توجه کنید. و توی مرحله بعد، تنفس شکمی یا دیافراگمی انجام بدین؛ یعنی یک دم عمیق 3 ثانیه‌ای با بینی داشته باشید، نفستون رو 2 ثانیه نگه دارید، و به آرومی توی 4 ثانیه هوا رو بدین بیرون. به همین سادگی!
میتونین برای این کار از اپلیکیشن‌های مدیتیشن و موسیقی بی‌کلام و آرام‌بخش، کمک بگیرین. مدیتیشن به خاطر تأثیر فوق‌العاده‌ای که روی افزایش آگاهی شما میذاره، برای شروع مطالعه بسیار مناسبه. اما دقت کنین! که قبل از خواب مدیتیشن انجام ندین، چون میتونه باعث بی‌خوابی شما بشه.
بخوابید!
خوابیدن میتونه به حافظه شما کمک بزرگی بکنه. دانشمندان توی 100 سال اخیر این موضوع رو بارها مطالعه کردن و الان تقریباً روی اون هم‌نظر شدن. طبق تحقیقات، ثبات حافظه که شامل حفاظت از خاطره‌های کلیدی و حذف اطلاعات زائد میشه، در طول خواب اتفاق میوفته. به طور کلی، خواب مناسب میتونه تا 40 درصد روی بهبود حافظه شما اثر بذاره.
اگه شبی به هر دلیلی نتونستین خوب بخوابین، اصلاً نگران نشین. اینجاست که مکانیزم جادویی چرت زدن به کمک شما میاد. یه چرت کوتاه توی طول روز، میتونه ذهن شما رو آماده مطالعات بیشتر بکنه. اما توی بلندمدت، هیچ چیز جایگزین خواب مناسب شبانه نمیشه.
ورزش کنید
مطالعات نشون دادن، اون قسمت‌هایی از مغز که مسئول کنترل تفکر و حافظه هستن، توی افرادی که به طور مرتب ورزش میکنن، اندازه بزرگتری پیدا میکنه. از طرف دیگه، ورزش به طور غیر مستقیم هم به حافظه شما کمک میکنه. چون هم باعث بهبود خوابتون میشه، و هم استرس شما رو کاهش میده.
لازم نیست برای بهبود حافظه حتماً باشگاه ثبت‌نام کنین و روزی دو ساعت تمرین سنگین انجام بدین. بهترین و آسون‌ترین ورزش برای تقویت حافظه، پیاده‌رویه. پس تنها کاری که باید انجام بدین اینه که کمتر از ماشین استفاده کنین.
سایر روش‌های تقویت حافظه برای درس خوندن
توی این قسمت چندتا تکنیک دیگه برای تقویت حافظه بهتون معرفی میکنیم. این تکنیک‌ها چندان دشوار نیستن و با ابزارهایی مثل گوشی موبایل که همیشه همراه شماست، میتونین ازشون کمک بگیرین.
استفاده از اپلیکیشن
امروزه برای یادگیری هر چیزی، میتونین از برنامه‌های مناسب موبایل و کامپیوتر استفاده کنین. یکی از این برنامه‌ها که به حفظ کردن مطالب کمک میکنه، اپلیکیشن Memrise هست. توی این برنامه شما میتونین زبان‌های مختلف مثل انگلیسی رو با تکرار فراوان یاد بگیرین. از اونجا که این اپلیکیشن به شما براساس میزان یادگیری امتیاز میده، باعث میشه انگیزه بیشتری برای ادامه مسیر پیدا کنین.
تکرار فاصلهدار
وقتی قصد یادآوری مطلبی رو دارین، اون رو خط‌به‌خط یادداشت نکنین. بهتره مطلب رو به صورت فلش‌کارت یا نقشه ذهنی ثبت کنین، تا یادآوری اون راحت‌تر باشه. طراحی نقشه ذهنی، یعنی استفاده از نمودار برای ارتباط دادن مطالب به هم.
برای مرور مطالب هم، استفاده از روش تکرار فاصلهدار پیشنهاد میشه. این روش محبوب که توسط دانشمند آلمانی، هرمان ابینگهاوس، پیشنهاد شد، به ما میگه اگه مطلبی رو به یاد بسپاریم، به مرور زمان اون رو فراموش میکنیم. برای جلوگیری از این فراموشی، باید توی فاصله‌های مشخصی مطلب رو مرور کنیم، تا مجدداً توی حافظه ما تازه بشه.
توی شکل زیر، نحوه استفاده از این تکنیک نشون داده شده. نمودارهای آبی رنگ نشون میدن که با مرور مطالب یادگرفته‌شده در فواصل زمانی مشخص، میشه جلوی فراموش شدن اونها رو گرفت.
مثلاً اگه بخوایم کلمه river (رودخانه) رو یاد بگیریم، میتونیم فلش‌کارتش رو امروز طراحی کنیم. دو روز بعد یک بار مرورش کنیم. مرور بعدی رو چهار و هشت روز بعد انجام میدیم، و به همین ترتیب ادامه میدیم، تا اون کلمه ملکه ذهن ما بشه. به این تکنیک که از روش تکرار فاصلهدار استفاده میکنه، جعبه لایتنر گفته میشه.
کمک گرفتن از حافظه گوشی
اگه نمیتونین سر کلاس به خوبی تمرکز کنین و مطالب رو به خاطر بسپارین، میتونید صدای استاد رو (البته با اجازه) ضبط کنین. این کار یه حافظه دائم به شما میده که میتونین با اون درس رو بارها مرور کنین.
اما فکر نکنین که این راهِ حل باعث میشه بتونین از زیر کلاس در برین. مسلماً توی فایل صوتی شما خیلی از مطالب، مثل تمرین‌هایی که استاد روی تابلو نوشته، وجود ندارن.
پاداش دادن به خودتون
شرکت توی مسابقه دو راحت نیست. دونده باید کلی تمرین کنه، رژیم غذایی سختی بگیره و ذهنیت مثبتی داشته باشه. اما لذت برنده شدن توی مسابقه، باعث میشه که همه این سختی‌ها رو به جون بخره.
به همین ترتیب، شما هم میتونین بعد از به یاد سپردن مطالب یک درس، به خودتون جایزه بدین. در این صورت، انگیزه شما برای تلاش بیشتر، افزایش پیدا میکنه. این پاداش میتونه تماشای مسابقه فوتبال مورد علاقه‌تون یا خوردن یه بستنی خوشمزه باشه.
جمع‌بندی
داشتن حافظه خوب اونقدر مهمه که نه تنها شب امتحان، بلکه توی کل زندگی به دردتون میخوره. خوشبختانه مطالعات زیادی روی این توانایی انجام شده، که روش‌های خوبی رو برای تقویت حافظه به ما یاد میدن. ما سعی کردیم توی این مقاله چندتا از روش‌های مفید تقویت حافظه برای درس خوندن رو به شما معرفی کنیم.
لازم نیست همزمان از همه این روش‌ها کمک بگیرین. اما پیشنهاد ما اینه، تکنیک‌هایی که توی قسمت هماهنگی ذهن و بدن به شما گفتیم رو حتماً استفاده کنین. چون تمرکز اونها روی سلامت جسمی و ذهنی شماست.
کارهای زیادی هست که میتونه به شما کمک کنه. درسهاتون رو با تکنیک تکرار فاصلهدار که گفتیم، مرور کنین تا یادتون نره. شب امتحان خوب بخوابین و با مدیتیشن استرس رو از خودتون دور کنین.
شب امتحان مثل باقی شب‌ها برای خوابیدنه نه بیداری! حافظه شما توی خواب تثبیت میشه، و اگه خودتون رو به زور بیدار نگه دارین، احتمال اینکه مطالب درسی از یادتون بره، زیاد میشه.
