برای همه دانش‌آموزان پیش آمده که گاهی حال و حوصله درس خواندن ندارند و یا هر چه درس می‌خوانند، نتیجه مطلوب را نمی‌گیرند و انگار درجا می‌زنند. این حالات معمولا خبر از از فرسودگی تحصیلی می‌دهند.
والدین و دانش‌آموزان به محض مشاهده علائم فرسودگی تحصیلی در دانشآموز، باید به فکر راه‌های مقابله با فرسودگی تحصیلی باشد و این موضوع را جدی بگیرند.
عناوین مهمی که در این مقاله می‌خوانیم :
فرسودگی تحصیلی ممکن است برای برخی از دانشآموز در طول سال چند بار تکرار شود و در برخی از آنها ادامه داد و نگران کننده باشد. اما برای مقابله با فرسودگی تحصیلی راه‌حل‌هایی وجود دارد. در مطلب پیش رو در ابتدا فرسودگی تحصیلی را تشریح کرده‌ایم و بعد راه‌هالی جلوگیری از آن را برایتان شرح داده‌ایم.
وقتی دانشآموز نسبت به خواندن دروس خود بی علاقه شده و از درس خواندن خسته شده، اصطلاحا می‌گوییم دچار فرسودگی تحصیلی شده است. در این حالت دانشآموز پیشرفت تحصیلی ندارد و یا پیشرفتش بسیار کند و محدود است.
فرسودگی تحصیلی برای برخ یاز دانش‌آموزان محدود و منحصر بهدوره‌ای از خاص از تحصیل است اما، ممکن است در برخی از آنها طولانی شود. اگر فرسودگی تحصیلی به موقع درمان نشود می‌توند سبب ایجاد افسردگی دردانش‌آموز شود.
فرسودگی تحصیلی چه علائمی دارد؟
احساس ناتوانی در یادگیری مطالب درسی: دانش آموز احساس میکند هر چه تلاش میکند نمی‌تواند مطالب درسی را یاد بگیرد و تلاش‌هایش بیهوده است.
بی علاقه بودن نسبت به شرکت در فعالیت‌های کلاسی: منفعل بودن دانشآموز در کلاس درس و شرکت نکردن در فعالیت‌های گروهی و کلاسی از علائم فرسودگی تحصیلی است.
بی میلی نسبت به یادگیری مطالب درسی: دانش‌آموزی که دچار فرسودپی تحصیلی شده به یادگیری دروس خود علاقه ندارد و از درس خواندن فراری میشود.
احساس خستگی و کاهش انرژی: فرسودگی تحصیلی سبب میشود تا دانشآموز احساس خستگی کرده و سطح انرژی‌اش اغلب اوقات پایین باشد.
ضعف تحصیلی و پایین آمدن نمرات: فرسودگی تحصیلی اگر ادامه دار شود میشود سبب ضعف تحصیلی و پایین آمدن نمرات دانشآموز شود.
از دست دادن انگیزه برای درس خواندن: دانشآموز در این حالت انگیزه خود را برای درس خواندن از دست داده و یا انگیزه‌اش بسیار کم است.
چه عواملی باعث ایجاد فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان می‌شوند؟
مدیریت نادرست زمان: دانش‌آموزی که نمی‌تواند زمانش را به درستی مدیریت کند، به همه کارهایش نمی‌رسد و همیشه از برنامه‌هایش عقب است. این روند به مرور می‌تواند به وضعیت درسی دانشآموز آسیب رسانده و او را دچار فرسودگی تحصیلی کند.
خواب نامنظم و استراحت ناکافی: اگر دانشآموز استراحت کافی نداشته باشد و همیشه با احساس خواب آلودگی و خستگی سر کلاس درس حاضر شود، دروسش را به خوبی یاد نمی‌گیرد. همچنین به مرور دانشآموز به خاطر خستگی زیاد از درس خواندن دلزده خواهد شد.
تغذیه نامناسب: تغذیه بر عملکرد جسم و روح ما تا تاثیر مستقیم دارد. بسیار مهم است که دانش‌آموزان تغذیه مناسبی داشته و با احساس ضعف و گرسنگی سر کلاس درس حاضر نشوند.
اهمال کاری دانشآموز: گاهی اوقات اهمال کاری دانشآموز در درس خواندن سبب میشود که سطح تحصیلی‌اش کاهش پیدا کند. دراین حالت دانشآموز اعتماد به نفس خود را از دست داده و دچار فرسودگی تحصیلی میشود.
عزت نفس پایین: داشتن عزت نفس در دانش‌آموزان بسیار اهمیت دارد. دانش‌آموزی که عزت نفس و اعتماد به نفس ندارد، همیشه به توانایی‌های خود شک داشته و نمی‌تواند استعدادهایش را شکوفا کند.
اهداف غیر واقع بینانه و بلند پروازی بیش از حد: گاهی اوقات والدین و یا خوددانش آموزان اهدا2فی غیر واقع بینامه برای دانشآموز تعیین می‌کنند. اگر دانشآموز به این اهداف دست پیدا نکند دچار یاس و سرخوردگی شده و گرفتار فرسودگی تحصیلی دچار میشود.
تکالیف زیاد و دشوار مدرسه: اگر تکالیفی که معلم برای دانش‌آموزان تعیین میکند بیش از حد سختگیرانه و زیاد باشد، ممکن است برخی از دانش‌آموزان از این روند خسته شده و دیگر تمایلی به درس خواندن نداشته باشند.
چگونه می‌توان با فرسودگی تحصیلی مقابله کرد؟
فرسودگی تحصیلی موضوع مهمی است و اصلا نباید آن را دست کم بگیرید. بی توجهی به این موضوع می‌تواند به مرور باعث افسرده شدن دانشآموز شده و دیگر فعالیت‌های او را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
به محض مشاهده علائم این مشکل در دانشآموز باید به فکر مقابله با فرسودگی تحصیلی باشید و نگذارید که در زندگی دانشآموز ماندگار شود. راهکارهایی که در ادامه شرح خواهیم داد، در درمان و پیشگیری از این مشکل به شما کمک می‌کنند.
مدیریت زمان را یاد بگیرید
بسیاری از دانش‌آموزان مدیریت درست زمان را یاد نگرفته‌اند. البته تعجبی هم ندارد مدیریت زمان موضوعی است که باید توسط والدین و یا در مدرسه به دانش‌آموزان آموزش داده شود. مدیریت زمان به دانشآموز کمک میکند که بتواند برنامه ریزی خوبی برای درس‌هایش انجام دهد.
برنامه ریزی از استرس دانشآموز می‌کاهد و باعث میشود تا همه دروسش را به موقع بخواند و وقت کم نیاورد.
برنامه ریزی از اصول اصلی موفقیت است و مدیریت زمان به ما کمک میکند تا بتوانیم برنامه ریزی خوبی داشته باشیم. دانش‌آموزی که طبق برنامه ریزی کارهایش را پیش می‌برد، کارهایش را به عقب نمی‌اندازد و اهمال کاری نمی‌کند.
تغذیه‌ی مناسب داشته باشید
خوردن مواد مغذی و مفید توسط دانش‌آموزان باعث میشود تا آنان عملکرد بهتری در زمینه تحصیلی داشته باشند و باعث مقابله با فرسودگی تحصیلی میشود. تغذیه‌ی سالم سبب میشود تا ما بدن سالمی داشته باشیم و همانطور که گفته‌اند عقل سالم در بدن سالم جای دارد.
دانش‌آموزان باید خوردن مواد غذایی ناسالم مثل فست فود را به حداقل برسانند و به جای آن به خوردن میوه و سبزیجات و مواد مغذی روی بیاورند.
به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید
اگر به اندازه نخوابید و استراحت نکنید، سر کلاس درس خسته و بی انرژی خواهید بود.
دانشآموز خواب آلود و خسته، درس را به خوبی یاد نمی‌گیرد و به مرور متوجه میشود که با وجود حضور در کلاس نتوانسته به نتیجه دلخواه خود برسد. بدن ما به استراحت و خواب نیاز دارد.
خواب کافی را معمولا 8 ساعت در روز تخمین زده‌اند. اگر اغلب اوقات در طول روز احساس خستگی و کسل بودن دارید، احتمالا در طول شب خواب کافی و با کیفیتی ندارید.
ورزش کنید
ورزش کردن باعث میشود تا استرس شما کاهش یافته و عملکرد ذهنتان بهبود یابد. نیم ورزش در طول روز و یا تمرینات ورزشی در طول هفته باعث میشود تا فشار و استرس درسی کاهش یافته و با انرژی بیشتری سر کلاس حاضر شوید.
اگر به رشته ورزشی خاصی علاقه مندید در آن رشته ثبت نام کنید و روزهایی از هفته که سرتان خلوت‌تر است به آن ورزش خاص بپردازید.
زمان‌هایی را برای استراحت و تفریح در نظر بگیرید
پیوسته درس خواندن و استراحت نکردن دانش‌آموزان را خسته و فرسوده میکند. حتما باید زمان‌هایی رابه استراحت و تفریح کردن اختصاص دهید. بعد از هر یک ساعت یا 90 دقیقه درس خواندن، حدود یک ربع تا نیم ساعت به خود استراحت دهید.
همچنین در طول هفته و در طول ماه، اوقاتی را برای تفریح کردن در نظر بگیرید. استراحت و تفریح روحیه از دست رفته شما را به شما باز می‌گرداند و انرژی شما را برای ادامه مسیر افزایش می‌دهد.
اهداف واقع بینانه برای خود تعیین کنید
اگر اهدافی که دانشآموز برای خود تعیین میکند و یا والدین براش تعیین می‌کنند، بیش از اندازه دور از دسترس و غیر واقع بینانه باشد، دانشآموز دچار یاس و سرخوردگی میشود.
بهتر اهداف تحصیلی خود را بر اساس شرایط و ویژگی‌های خاص خود تعیین کنید. در زمینه تعیین اهداف به دنبال رقابت با دیگران نباشید و دانشآموز را تحت فشار قرار ندهید.
مثلا اگر نمره ریاضی شما 12 شده، برای امتحان بعدی می‌توانید نمره 15 یا 16 را برای خود در نظر بگیرید و برای آن تلاش کنید. انتظار نداشته باشید که همیشه بالاترین نمره را بگیرید. طبیعی است که گاهی دچار اشتباه شوید و از اشتباهات خود درس بگیرید و سعی کنید تا حد توان آن را جبران کنید.
یک سرگرمی برای خود ایجاد کنید
داشتن سرگرمی برای همه انسان‌ها در هر سنی واجب است. سرگرمی انجام کاری است که ما به آن علاقه داریم و از آن لذت می‌بریم. انجام کارهایی که به آنها علاقه داریم و با آنها به خوبی سرگرم می‌شدیو، خوراک روح ماست و ما را سرزنده و شاداب میکند.
بهتر است که دانش‌آموزان حداقل یک سرگرمی مفید برای خود ایجاد کنند. والدین در این زمینه نباید سخت‌گیری کنند. آنها باید علاقه و استعداد فرزند خود را مورد توجه قار داده و او را برای یافتن یک سرگرمی مفید راهنمایی کنند.
به عنوان مثال، بسیاری از دانش‌آموزان به یک رشته هنری خاص علاقه‌مندند. برخی از آنها دوس دارند نقاشی بکشند و برخی دیگر شیفته تئاتر و بازیگری هستند. با نظارت درست والدین، دانشآموز می‌تواند بدون آسیب رساندن به نمراتش، به سرگرمی و فعالیت هنری مورد علاقه‌اش بپردازد و از هر دو لذت ببرد.
جمع بندی راه‌های مقابله با فرسودگی تحصیلی:
فرسودگی تحصیلی نوعی دلزدگی از درس خواندن است که برای بسیار یاز دانش‌آموزان در برهه‌ای مختلف به وجود می‌آید. عوامل زیادی می‌تواند باعث ایجاد فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان شود. رفتار والدین و نیز معملم‌ها می‌تواند تاثیر زیادی در ایجاد فرسودگی تحصیلی داشته باشد.
این مسئله را می‌توان با انجام راهکارهایی برطرف کرد و یا از ایجاد آن پیشگیری کرد. داشتن برنامه ریزی، تعیین اهداف واقع بینانه، ورزش کردن و داشتن استراحت و تفریح از جمله این راه کارهاست.
ما در این مقاله از پرش، این موضوع را به صورت کامل بررسی کردیم.
