وسواس در مطالعه

وسواس در مطالعه چیست؟

به طور کلی وسواس نوعی از اختلالات شخصیتی است که آرامش فکری شخص رو از بین می‌بره و اون رو به انجام کارهای تکراری وادار میکنه. ملموس‌ترین آسیبی که انواع مختلف وسواس به افراد می‌زنه، هدر رفتن بخش زیادی از زمان اون‌ها برای رفتارهای تکراری و مزاحمه.

اما هدف اصلی ما توی این مقاله نوع خاصی از وسواس به نام “وسواس درسی” است که بیشتر دانش‌آموزان و علی‌الخصوص داوطلبان کنکور رو درگیر خودش کرده. توی ادامه این مدل از وسواس رو توضیح میدیم و همچنین روش های درمان وسواس در مطالعه در بین دانش آموزان رو شرح میدیم.

وسواس در مطالعه یکی از وسواس‌هایی است که بین دانش‌آموزان و به طور کلی بین نوجوانان شایع است. این وسواس توی دو گروه زیر قرار می‌گیره:

 افکار وسواسی

اگه توی زمان مطالعه هر چیزی غیر از درس تمرکز و توجه شما رو به خودش جلب می‌کنه، یعنی با افکار وسواسی درگیر هستین. بعضی از دانش‌آموزان با وجود این که جزوه و کتاب درسی خودشون رو مطالعه کردن، همیشه نگران این هستن که نکنه فلان کتاب نکته‌های بهتری داشته باشه؟

یا بعد از اینکه یک درس رو تمام و کمال مطالعه کردن، برای چندمین بار همه چیز رو از اول مطالعه می‌کنن تا از یادگیری آن کاملاً مطمئن بشن! چون گمان می‌کنن نتونستن درست آموزش ببینن و همه چیز رو فراموش می‌کنن.

مطالعه بیش از حد یک مطلب با نگرانی از این که نکنه سر امتحان همه چیز رو فراموش کنم، نشانه افکار وسواسی است. برای یادگیری درست باید از روش‌های مطالعه درسی کمک بگیرین و نحوه مرور درسی رو آموزش ببینین؛ نه این که یک درس رو توی یک روز صد بار بخونین!

رفتار وسواسی

وسواس در مطالعه توی افراد مختلف با نشانه‌های متفاوتی بروز داده میشه. بعضی از دانش‌آموزان برای این که بتونن درس خوندن رو شروع کنن، باید تمام اتاق رو تمیز و مرتب کنن.

گروهی عادت دارن که چند رنگ خودکار یا ماژیک داشته باشن یا توی محل خاصی بشینن. این نوع رفتارها نشان‌دهنده ابتلا به وسواس در مطالعه است که بخش زیادی از زمان شخص رو هدر میده. وسواس مطالعه توی زمان کنکور می‌تونه اثرات بدی روی نتیجه زحمات دانش‌آموزان داشته باشه.

چرا به انواع مختلف وسواس در مطالعه دچار می‌شویم؟

برای این که بتونیم جلوی ابتلا به چنین مشکلاتی رو بگیریم، توی قدم اول باید دلیل اصلی ایجاد این مشکلات رو پیدا کنیم. عوامل زیر توی شکل‌گیری وسواس مطالعاتی نقش پررنگی دارن:

• مطالعه نادرست: استفاده از روش‌های نادرست برای مطالعه کردن و حفظ کردن تک تک کلمات هر درس دانش‌آموزان زیادی رو با این نوع از وسواس درگیر میکنه.
• توجه بیش از حد به جزئیات: اگه از همان بار اولی که قراره یک درس رو بخونین، کلمه به کلمه رو صدبار روخوانی می‌کنین، یعنی خودتون رو به وسواس مطالعاتی یک قدم نزدیکتر می‌کنین.
• کندخوانی: سرعت خیلی کم توی زمان مطالعه که به‌خاطر روش نادرست مطالعه و توجه بیش از حد به جزئیات رخ می‌ده. یادگیری راه‌های تندخوانی شما رو از دام این مشکل نجات میده.

آسیب‌های وسواس در مطالعه

1. وسواس در مطالعه علی‌الخصوص وسواس در مطالعه برای کنکور باعث میشه که دانش‌آموز همیشه کوهی از اضطراب رو با خودش حمل کنه.
2. دانش‌آموزان وسواسی ساده‌ترین مطالب رو بارها می‌خونن و با جابه‌جا شدن کوچک‌ترین وسیله‌ای مشکل عدم تمرکز به سراغ اون‌ها میاد.
3. با این که زمان زیادی برای خوندن یک مبحث میذارن اما همیشه با احساس نارضایتی روبه‌رو هستن.
4. وسواس در مطالعه باعث بهتر شدن وضعیت تحصیلی که نمیشن هیچ، بلکه به احتمال زیاد به دلیل کمبود زمان کافی برای مطالعه تمام دروس، افت تحصیلی رو هم به همراه داره.
5. دانش‌آموزانی که با وسواس مطالعاتی دست و پنجه نرم می‌کنن، علاوه بر آسیب‌های روحی و روانی، بخش زیادی از مطالب درسی رو به دلیل شدت استرس فراموش می‌کنن!
6. به دلیل مکث طولانی روی هر مبحث به برنامه‌ریزی درسی خودشون نمی‌رسن.
7. دانش‌آموزانی که با وسواس در مطالعه دست و پنجه نرم می‌کنن، درگیر آشفتگی ذهنی شده و مدام همه چیز رو به دست فراموشی می‌سپارن.

روش‌های درمان وسواس در مطالعه

برای این که بتونین از شر تمام آسیب‌هایی که توی بالا نام بردیم در امان بمونین، بهتر است که از راهکارهای زیر کمک بگیرین:

اشکالی نداره اگه همه چیز رو توی دور اول مطالعه یاد نگیرین

لازم نیست توی همون اولین باری که یک درس رو مطالعه می‌کنین واو به واو اون رو یاد بگیرین. بهترین روش مطالعه همون روشی است که با چند بار مرور کردن توی بازه‌های زمانی مختلف انجام میشه.

مغز توی هر بازه زمانی توانایی یادگیری مشخصی داره؛ با توجه به این موضوع تکرار بیش از حد یک بخش نمی‌تونه ضامن خوبی برای یادگیری کامل باشه. پس بار اول به قصد یادگیری کلیت مطلب درسی، اون رو مطالعه کنین.

مطالبی که یاد نگرفتین رو علامت‌دار کنین

گاهی اوقات هر چقدر هم برای مطالعه یک موضوع زمان صرف کنید اون رو درست و کامل یاد نمی‌گیرین. توی چنین شرایطی به جای این که تمام ساعت مطالعه روزانه خودتون رو صرف آموزش اون موضوع خاص کنین، فقط اون رو علامت بزنین و سراغ ادامه مطلب برین.

بعداً در روزهای مرور کردن دوباره سراغ این مطالب علامت‌دار بیاین و این بار دقیق‌تر اون‌ها رو مطالعه کنین. تمرین حل کردن هم می‌تونه راه خوبی برای یادگیری بهتر این مباحث باشه.

 

برای مطالعه خود حجم و زمان مشخصی تعیین کنین

برای این که جلوی مشکل دوباره‌خوانی یک مطلب ثابت رو بگیرین، بهتر است که خودتون رو با محدودیت‌ها درگیر کنین. این محدودیت با تعیین کردن حجم مشخصی از درس در زمانی مشخص اجرا میشه.

یعنی مثلاً خودتون رو مجبور کنین که در عرض یک ساعت 10 صفحه از درس شیمی رو بخونین. یادتان باشه که تعیین زمان و حجم درس برای هر شخص متفاوت است؛ اما در کل باید مقدار مناسبی رو با توجه به توانایی‌های خودتون مشخص کنین. زمانی که بیش از حد انتظار برای خودتون حجم و زمان مشخص تعیین کنین به وسواس درسی خودتون دامن زدین.

ذهنتون رو کنترل کنین

یکی از راه‌های درمان وسواس در مطالعه اینه که به خودتون اعتماد داشته باشین؛ با اعتمادبه‌نفس درس بخونین و از امتحان و پرسش‌ها نترسین. اجازه ندین افکار منفی انرژی شما رو برای استرس و نگرانی‌های بی مورد هدر بدن.

تمرکزتون رو روی مطالعه قرار بدین و با برنامه‌ریزی درسی اصولی همه چیز رو با نظم پیش ببرین.

نکته‌برداری کنین یا خلاصه بنویسین

نوشتن نکته‌های مهم یا خلاصه‌نویسی کردن می‌تونه به یادگیری شما کمک کنه. همچنین خلاصه‌نویسی کردن سرعت مطالعه شما رو توی دفعات بعدی بالاتر می‌بره. پس با هدف یادگیری بهتر و عمیق‌تر و سرعت بخشیدن به درس خوندن، خلاصه‌نویسی کنین.

روش مطالعه مناسب خودتون رو پیدا کنین

بعضی از دانش‌آموزان دوست دارن مطالب درسی رو با صدای بلند بخونن و با این کار بهتر فرآیند یادگیری رو طی می‌کنن. گروهی هم دوست دارن زیر مطالب مهم خط بکشن یا اون‌ها رو هایلایت کنن. در هر حال با پیدا کردن روش مطالعه مناسب خودتون بازدهی بیشتری دارین.

به پاراگراف‌های قبلی برنگردین

برای جلوگیری از وسواس در مطالعه که یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های وسواس مطالعاتی است، باید سعی کنین به پاراگراف‌های قبلی برنگردین. به این ترتیب از اتلاف وقت جلوگیری می‌کنین.

بهترین راه برای درمان این نوع از وسواس در مطالعه این است که روی پاراگراف‌های قبلی رو با کاغذ بپوشونین. کم کم چشم شما به ندیدن متن‌های قبلی عادت می‌کنه و از مشکل دوباره‌خوانی رها میشین.

وسواس درسی برای کنکور

داوطلبانی که برای شرکت توی کنکور آماده میشن، باید در بازه زمانی نسبتاً کوتاهی حجم زیادی از دروس رو مطالعه کنن. استرس‌هایی که توی این دوران به اون‌ها وارد میشه و نگرانی‌هایی که برای موفقیت توی کنکور دارن، آشفتگی‌های ذهنی زیادی رو برای اون‌ها به ارمغان میاره.

توجه بیش از حد به مطالب درسی از عواملی است که کنکوری‌ها رو با وسواس در مطالعه درگیر می‌کنه. لازم است که این افراد با برنامه‌ریزی کنکور روند منظمی رو برای درس خوندن توی این دوران تنظیم کنن.

در واقع با این کار خیال خودشون رو از این که وقت کافی برای مطالعه هر درس دارن، راحت می‌کنن. تمام روش‌هایی که توی این مقاله برای درمان وسواس مطالعاتی به شما آموزش دادیم، برای کنکوری‌ها هم کاربرد داره.

 

سخن پایانی درباره وسواس درسی و روش های درمان وسواس در مطالعه

توی این مقاله متوجه شدیم که داشتن یک برنامه درسی صحیح و استفاده از روش مطالعه مناسب، می‌تونه از ابتلا به اختلال وسواس مطالعه توی دانش‌آموزان جلوگیری کنه. این اختلال برای کنکوری‌ها هم معضل بزرگیه و حجم زیادی از زمان اون‌ها رو هدر می‌ده.

درمان وسواس در مطالعه برای کنکور هم مثل سایر دوره‌ها با همان روش‌هایی که با هم بررسی کردیم انجام میشه. یادتون باشه که درمان این نوع از اختلالات به مرور زمان اتفاق می‌افته، پس برای نتیجه گرفتن باید کمی صبور باشین.